Rouw, stress en je lichaam: wat je moet weten over de fysieke impact van verlies

Twee jaar lang zorgde ze intensief voor haar zieke man. Toen hij overleed, buffelde ze door – want alles moest geregeld worden. Maar pas maanden later kwamen de tranen, de vermoeidheid en het zelfverwijt. Waarom voelt rouw zo zwaar in je lijf? En wat gebeurt er eigenlijk met je lichaam als je rouwt?

Wat doet rouw met je lichaam?
Rouw is geen puur emotioneel proces. Het raakt je zenuwstelsel, je hartslag, je ademhaling en zelfs je spieren. Je lichaam staat als het ware in de overlevingsstand. Je wordt moe, gespannen, vergeetachtig of ervaart zelfs fysieke klachten zoals:

• Hoofdpijn
• Buikpijn of een opgejaagd gevoel in de buik
• Verlies van spierkracht of fut
• Spierpijn en gewrichtsklachten
• Verstoorde ademhaling
• Geen eetlust of juist meer eten
• Hartkloppingen
• Onverklaarbare vermoeidheid

Dit zijn allemaal signalen dat je lichaam mee rouwt.

Overleven in plaats van voelen
In de periode van ziekte en direct na het overlijden, houden veel mensen zichzelf overeind door te doen wat móét gebeuren. Je schakelt je gevoel uit en gaat over op de automatische piloot. Pas als de rust terugkeert, komt er ruimte voor emoties. 
En die kunnen intens zijn. 

“Waarom zag ik niet eerder hoe slecht ik eraan toe was?”
“Waarom voel ik me nu pas zo verdrietig of boos?” 
“Waarom voel ik me in golven overspoeld?”

Het antwoord: je zenuwstelsel had tijd nodig om terug te keren uit die beschermingsstand. Emoties kunnen pas echt vrijkomen als het lichaam zich veilig genoeg voelt. 

Verdriet én boosheid horen erbij
Naast verdriet ervaren veel mensen ook boosheid tijdens hun rouwproces. 
Boosheid omdat ze zich in de steek gelaten voelen. Omdat ze er ineens alleen voor staan. Omdat hun toekomstplannen in één klap zijn weggevaagd. 

En dan is er het gemis dat blijft. Of zelfs groter wordt na verloop van tijd. Mensen zeggen vaak: “Verlies slijt wel“, maar dat is een containerbegrip. 
Want de werkelijkheid is: verlies slijt niet. Wat wel verandert, is jouw draagkracht. Je leert het dragen, in kleine stapjes. En ook daarin kan ademwerk een belangrijke rol spelen.

Wat de polyvagaal theorie ons leert
In mijn werk maak ik gebruik van de inzichten uit de polyvagaal theorie. Deze theorie beschrijft hoe ons zenuwstelsel reageert op stress, gevaar en verlies. Of iemand in een staat van verbinding is, of juist in vechten, vluchten of bevriezen. 
Door deze signalen te herkennen bij mijn cliënten, kan ik beter aanreiken wat op dát moment past.

Soms is dat rust en ruimte. Soms is dat ademwerk. Soms een zachte aanraking, een veilige bedding of gewoon even samen zijn in stilte. 

Zacht verbonden ademwerk als helende methode
Een van de krachtigste methoden die ik gebruik is zacht verbonden ademwerk. Deze vorm van ademen helpt je lichaam en zenuwstelsel om stap voor stap uit die overlevingsstand te komen. Het helpt je los te laten wat je hebt vastgehouden – emoties, spanning, ingehouden verdriet of woede – en weer terug te keren naar je gevoel. Naar je lijf. Naar verbinding met jezelf. 

Je hoeft daarbij niets te forceren. 
Het lichaam weet wat het nodig heeft.
Soms komt er een traan.
Soms een zucht.
Soms een gevoel van ruimte. 
En dat is precies de beweging die nodig is.

Rouw is persoonlijk
Ieder mens rouwt op zijn eigen manier.
Er is geen goed of fout tempo. Het helpt om mild te zijn voor jezelf. Begrip voor je lichamelijke én emotionele reacties kan daarin een groot verschil maken. Want rouw is geen mentaal proces alleen – je hele systeem doet mee. 

Tot slot: terug naar verbinding
Als therapeut zie ik hoe krachtig het is wanneer mensen leren luisteren naar hun lichaam tijdens rouw. Als je leert herkennen wat je voelt – fysiek én emotioneel – kun je stap voor stap weer thuiskomen bij jezelf. En van daaruit: weer verbinden. Met je omgeving, je leven, je hart. 

Wil je zelf ervaren wat ademwerk voor jou kan betekenen?
Je bent van harte welkom in mijn praktijk.